Kempelan Paripaos Sunda

Kempelan Paripaos Sunda

Di handap ieu kempelan paripaos sunda anu tos disusun kalayan alpabetis: 

 A

• Adam lali tapel : Poho ka baraya jeung poho ka lemah cai.
• Adat kakurung ku iga : Adat nu hese digantina.
• Adean ku kuda beureum : Beunghar ku barang titipan atawa ginding ku pakean batur.
• Adigung adiguna : Gede hulu, boga rasa leuwih ti batur, kaciri dina laku lampahna jeung.
• Akal koja : Pinter dina kagorenganatawa kajahatan.
• Aki aki tujuh mulud : Lalaki nu geus kolot pisan.
• Aku aku angga : Nagku barnag baatur kalawan ngandung maksud hayang mibanda. Ngaku baraya batur anu beunghar atawa jeneng, mamrih kahormatan ataw kauntunga.
• Aku panggung : darehdeh jeung mere maweh, ngan hanjakal ku ieu aing asa pangpunjulna, pangbeungharna jste.
• Alak alak cumampaka : Resep jeung hayang dipuji batur, boga rasa Pangpunjulna. Anu handap hayang nyaruaan nu luhur, nu hina hayang nyaruaan nu muya.
• Alak paul : Tempatna nu lain dikieuna, ngeunaan jauhna jeung pisusaheunana.
• Alus panggung : alus laur hade ome, Tegep dedeg pangadegna.
• Ambek nyedek tanaga midek : Ari napssu pohara gedena, ngan masih bisa meper diri.
• Ambekna sakulit bawang : Gampang pisan ambek, jeung mun geus ambek teu reureuh sakeudeung.
• Anak merak kukuncungan : Sipaat-sipat nu aya di anak, babakuna nu hadena, sasarina loba anu diturunkrun ku kolotna.
• Anak merak kukuncungan : Turuna anu hade laku lampahna, luhur budina, galibna sok hade deui laku lampahna, luhur deui budina, cara luluhurna bae.
• Anak puputon : Anak nu kacida didama-damana, nu pohara dipikanyaah.
• Anjing ngagogogan kalong : Mikahayang nu lain lain, nu pamohalan pilaksanaeun.
• Anjing ngagogogan kalong : Mikahayang nu moal baka; kasorang.
• Ari diarah supana, kudu dipiara catangna : Naon bae nu mere hasil ka urang kudu diurus bener bener.
• Ari umur tunggang gunung, angen angen pecat sawed : Ari umur geus kolot tapi hate ngongoraeun keneh.
• Asa dijual payu : Ngungun dumeh nyorangan di panyabaan, jauh ti indung bapa.
• Asa ditonjok congcot : Meunang kabungah nu gede, anu saenyana teu diarep arep.
• Asa ditumbu umur : Boga rasa kahutangan budi anu pohara gedena.
• Asa nanggeuy endog beubeureumna : Kacida nyaahna.
• Asa nyanghulu ka jarian : Ngawula ka anu sahandapeun umur pangarti atawa pangalaman.
• Asa potong leungeun katuhu : Leungiteu jalma nu pohara hade gawena.
• Ati mungkir beungeut nyinghareup : Palsu, siga sono, tapi henteu. Siga suka, tapi henteu, siga nyaah tapi hanteu.
• Aub payung, sabet panon, sabasoba : Wewengkon, ngeunaan tanah.
• Aya astana sajeungkal : Anu mustahil oge oge bisa kajadian.
• Aya bagja teu daulat : Arek meunang bagja atawa kauntungan tapi teu tulus.
• Aya di sihung maung : Kulantaran loba kawawuh gegeden dina aya karerepet atawa kaperluan penting gampang naker meunang pitulungna.
• Aya jalan komo meuntas : Aya lantaran anu diarep arep ti tadina nepi ka maksud urang gancang kalaksanakeun.
• Aya jalan komo meuntas : Aya pilantaraneun atawa pijalaneun pikeun ngalaksanakeun atawa ngabulkeun kahayang.
• Aya jalan komo meuntas : Eukeur mah aya maksud, turug turug aya pilantaraneun.
• Aya Peurah : Aya komara, aya harega , aya pangaji.
• Ayakan tara meunang kancra : Nu bodo jeung nu pinter moal sarua darajatna jeung panghasilanana.

B

• Baleg tampele : Ari rasa tresna ka lalaki geus aya, ngan lamun papanggih jeung jelemana gede keneh kaera.
• Bali geusan ngajadi : Tempat dilahirkeun.
• Balung kulit kotok meuting : Teu eureun eureun nyeri hate ti baheula nepi ka kiwari.
• Balungbang timur, caang bulan opat belas, jalan gede sasapuan : Beak karep ku rido jeung beresih hate.
• Banda tatalang raga : Lamun urang papanggih jeung karerepet, gering upaman, euweuh halangan urang ngajual barang nu aya pikeun ngabela diri, meuli ubar sangkan waras.
• Belang bayah gindi pikir : Boga pikiran goreng ka papada kawula.
• Bengkung ngariung bongkok ngaronyok : Babarengan sok sanajan dina hina, rugi, atawa cilaka.
• Beurat birit : Hese jeung sungkan dititah.
• Beurat nyuhun beurat nanggung, beurat narimakeunana : Pohara narimakeunana kana pitulung, ngan teu kawasa ngedalkeun ku lisan atawa tulisan, Anging Gusti nu ningali.
• Beureum paneureuy : Seuseut batan neureuy keueus, Hese pisan, seuseut seuat ngahasilkeun maksud.
• Beuteung anjingeun : Ngeunaan ka jelema nu beuteungna cara/siga beuteung anjing.
• Bilih aya tutus bengkung : Bisi salah pokpokanana.
• Bisa ka bula ka bale = Bisa campur jeung jelema ti rupa – rupa golongan
• Bisa ka bula ka bale = Bisa campur jeung jelema ti rupa – rupa golongan
• Biwir nyiru rombengeun : Resep mukakeun rasiah sorangan atawa rasiah batur.
• Biwir nyiru rombengeun : Resep ngucah ngaceh rasiah atawa kaaeban boh nu sorangan boh nu batur.
• Biwir nyiru rombengeun = Resep nyaritakeun cecek bocek anu saenyana kudu di rasiahkeun
• Biwir sambung lemek, suku sambung lengkah : Henteu milu milu kana tanggung ajwabna mah, ieu mah ngan saukur mangnepikeun dumeh jadi utusan, ngemban timbalan tinu lian.
• Bluk nyuuh blak nangkarak : Kabina bina rajina dina enggoning nyiar kipayah.
• Bobo sapanon carang sapakan : Aya kuciwana, lantaran aya kakuranganana atawa karuksakanana.
• Bobo sapanon carang sapakan = Teu puguh undak usukna, teu puguh entep seureuhna
• Bobor karahayuan : Henteu rahayu, henteu salamet, meunang kacilakaan atawa tiwas.
• Bobor karahayuan = Katarajang apes atawa cilaka
• Bobot pangayon timbang taraju = Pangadilan, timbangan anu adil
• Bodo alewoh = Bodo bari daek tatanya
• Bodo katotoloyoh = Bodo bari tara daek tatanya
• Bogoh nogencang = Bogoh sosoranganan
• Bonteng ngalawan kadu : Nu leutik ngalawan nu gede.
• Borangan ku surak = Eraan dina gempungan jelema rea
• Bosongot bade amprotan = Dipikaginir, pasemon jagoan
• Bru d i juru bro di panti, ngalayah de tengah imah = Jelema benghar
• Buburuh nyatu di upah beas = Meunang dua rupa kauntungan
• Buburuh nyatu diupah beas : Nyiar pangarti tur diburuhan atawa digajih.
• Budak bau jaringao = Budak can aya kanyaho
• Budi santri, legeg lebe, ari lampah euwah euwah : Ari laku lampah mah kawas santri tapi sok ceceremed.
• Bulu teneuh = Tukang tani, patani
• Buluan belut, jangjangan oray : Pamohalan kajadian.
• Buncir leuit loba duit = Taya kakurang
• Bungbulang tunda : Tunda talatah.Lamun dititah tara sok pek ku maneh, tapi sok nitah deui ka batur.
• Buntu laku = Teu bisa neruskeun pagawean
• Buntut kasiran : Koret, medit, ngeupeul, tara pisan daek barangbere.
• Buntut kasiran = Koret
• Bur beureum bur hideung , hurung nangtung siang leumpang = Hirup taya kakurangan salilana ginding
• Bur beureum bur hideung, hurung nagtung siang leumpang : Ginding, loba pakean anu aralus dipake.
• Buruk buruk papan jati : Ka sobat atawa ka baraya mah sok hayang ngahampura bae lamun aya kasalahan teh.
• Buta terong = Jelema nu sagala beuki
• Biwir nyiru rombengeun = Resep nyaritakeun cecek bocek anu saenyana kudu di rasiahkeun
• Bobo sapanon carang sapakan = Teu puguh undak usukna, teu puguh entep seureuhna
• Bobor karahayuan = Katarajang apes atawa cilaka
• Bobot pangayon timbang taraju = Pangadilan, timbangan anu adil
• Bodo alewoh = Bodo bari daek tatanya
• Bodo katotoloyoh = Bodo bari tara daek tatanya
• Bogoh nogencang = Bogoh sosoranganan
• Borangan ku surak = Eraan dina gempungan jelema rea
• Bosongot bade amprotan = Dipikaginir, pasemon jagoan
• Bru d i juru bro di panti, ngalayah de tengah imah = Jelema benghar
• Buburuh nyatu di upah beas = Meunang dua rupa kauntungan
• Budak bau jaringao = Budak can aya kanyaho
• Bulu teneuh = Tukang tani, patani
• Buncir leuit loba duit = Taya kakurang
• Buntu laku = Teu bisa neruskeun pagawean
• Buntut kasiran = Koret
• Bur beureum bur hideung , hurung nangtung siang leumpang = Hirup taya kakurangan salilana ginding
• Buta terong = Jelema nu sagala beuki

C

• Caang bulan dadamaran : Migawe nu kurang mangfaat.
• Caang bulan opat welas, jalan gede sasapuan = Rido pisan
• Caang padang narawangan = Caang pikiran
• Cacag nangkaeun : Hanteu beres , hanteu rata.
• Cacag nangkaeun = Henteu beres atawa teu alus lantaran mindeng katunda, terus dihanca deui
• Cacarakan = kakara diajar, tacan bisa bener
• Cadu mungkuk haram dempak = Sumpah yen bener – bener moal milampah deuiatawa migawe hiji perkara
• Cangkir emas eusi delan : Omonganana mah alus nepi ka urang jadi percaya jeung kataji, tapi hatena jahat jeung matak bahaya ka urang.
• Cara bueuk meunang mabuk : Ngeluk bae, teu lemek teu carek, euweuh hojah, euweuh karep, euweuh kahayang sabab era tawa sieun.
• Cara gaang katincak : Anu tadina rame kacida, ayeuna mah jadi jempling pisan.
• Cara jogjog mondok : Carekcok bae, mani gandeng naker.
• Cara simeut hiris, tai kana beuheung beuheung : Pohara bodona, beunang dibobodo atawa ditipu ku batur.
• Caringcing pageuh kancing , saringset pageuh iket = Taki – taki ngajaga kaamanan, bisi aya banca pakewuh
• Cecendet mande kiara : Nu leutik nyaruaan anu gede, nu miskin nyaruaan nu beunghar.
• Ceplak pahang = Satarabasna teuing, kajeun teuing matak teu ngeunah batur oge
• Ceuli lentaheun : Sok gancang nyaritakeun ka batur naon bae anu kadenge, turtaning tacan karuhan eta beja teh bener henteuna.
• Ceuli lentaheun = Sadenge dengena, sanajan lain dengekeuneunana
• Cicing dina sihung maung : Nganjrek di jelema anu nyusahkeun atawa bakal nyilakakeun ka diri urang.
• Cikaracak ninggang batu laun laun jadi legok : Ku dileukeunan mah sakumaha hesena ge lila laila jadi bisa.
• Cikaracak ninggang batu laun laun jadi legok : Najan bodo asal leukeun diajarna lila lila oge tangtu bisa.
• Cilaka dua belas = Cilaka pohara
• Cileuncang mande sagara, Cecendet mande kiara, hunyur nandean gunung : Nyaruaan ka jelema anu saluhureun harkatna, darajatna atawa pangabogana.
• Ciri sabumi cara sadesa : Beda tempatna, beda deui adat jeung kabiasaanana.
• Clik putih clak herang : Kaluar tian ahte anu beresih, rido pisan, teu aya geuneuk maleukmeuk.
• Clik putih, clak herang = Rido, iklas
• Congo congo ku amis, mun rek mais oge puhuna : Kumaha arek bageurna dinu ajdi anak, lamun bapana henteu bageur.
• Cruk – crek = Gunta – ganti pamajikan
• Cucuk panon = Teu adil dina barang bere
• Cucuk rungkang = Perkara leutik atawa teu pira tapi lamun diantep bisa ngaganggu kana perkara nu gede
• Cukup belengur = Kakurangan rejeki lantaran loba teuing anu dibikeun ka batur

D

• Daek macok embung dipacok : Daek ngarah kana rejeki atawa pakaya batur, tapi diarah rejekina atawa pakayana ku batur mah embung.
• Dagang oncom rancatan emas : Ari modalna gede kacida, ngan batina anu diarah kacida leutikna.
• Dagang pindang ka Cirebon = Dagang barang ka tempat anu nyieun barang
• Dah bawang dah kapas : Tah barangna tah duitna.
• Dahar kawas meri = Uprat apret jeung ngaremeh
• Daluang katinggang mangsi : Susuganan katuliskeun aya jodo (waris).
• Datang katingali tarang, undur katingali punduk = Datang kanyahoan, indit oge kanyahoan
• Deugdeug tanjeuran : Pada ngadeugdeug, pada nongton, sabab jadi tongtonan kulantaran pinter dina kasenian.
• Deukeut deukeut anak taleus : Ari imah puguh oge padeukeut ngan hanjakal hanteu nyaho ti bareto, yen eta the baraya.
• Deukeut deukeut anak taleus : Ari imahna mah puguh padeukeut, ngan hanjakal teu nyaho tibareto yen baraya.
• Deukeut -deukeut anak taleus = Salitu padeukeut tapi teu nyaho eta baraya, atawa teu nyaho aya kajadian penting diantara maranehna
• Deukeut deuleu pondok lengkah = Kurang pamandangan jeung teu pati bebas dina indit – inditan
• Deungeun haseum = Teu baraya saeutik – eutik acan
• Dibejer beaskeun = Dieceskeun, ditetelakeun, dijentrekeun nepika bubuk leutikna
• Dibeuweung diutahkeun = Dipikir dibulak balik
• Didagoan ku seeng nyengsreng = Didagoan ku pangabutuh sapopoe
• Dihin pinasti anyar pinanggih = Sagala rupa anu dialaman ayeuna saestuna geus ditangtukeun ti heula ku nu Maha Kawasa
• Dihin pinasti, anyar pinanggih : ditangtukeunana, ngan kakara ayeuna kalakonanana atawa kapanggihna.
• Dihin punasti anyar pinanggih : Baheula ditangtukeunana, kakara ayeuna kalampahanana. Geus kitu ti ajalina, kakara ayeuna kajadianana.
• Dihurunsuluhkeun = Disamarutkeun jeung nu goga dosa
• Dijieun lalab rumbah = Dimomorekeun, teu diajenan
• Dikeprak reumis = Purah diutuh etah ngajalankeun pagawean anu lain lumayan
• Dikungkung teu diawur, dicangcang teu diparaban : Ari dipegat mah teu acan, ngan geus teu dipeutingan jeung teu dibalanjaan.
• Dipake cocok conggang = Dimomorekein pisan
• Dipiamis buah gintung : Disangka hade jeung bageur , tapi buktina goreng jeung jahat.
• Dipiamis buah gintung : Disangka hade jeung bageur tapi buktina goreng jeung jahat.
• Dipisudi mere budi = Dipikarep tapi malah ngabaeudan
• Dipukul wakul buaya mangap = Dikepung ku musuh anu samakta ku pakarangna
• Disakompet daunkeun, dihurun suluh : Dihijikeun bae, disaruakeun bae, teu dibeda beda.
• Disakompetdaunkeun = Dihurunsuluhkeun
• Disisit dikunyit kunyit, dicacag diwalang walang = Dihukum beurat pisan
• Disuhun dina embun embunan = Ditarimakeun pisan
• Ditangtang ditengteng dijieun bonteng sapasi : Dialak ilik lantaran dianggap aneh.
• Ditilik ti gigir lenggik, disawang ti tukang lenjang, diteuteup ti hareup sieup : Lenjang jeung geulis pisan, pantes kewes.
• Dogdog pangrewong : Bantuan abu euweuh hartina, dina teu aya oge teu naon naon.
• Dogdog pangrewong = Milu nyarita minangka panambih
• Dogong dogong tulak cau, geus gede dituar batur : Ngantian jeung mahugi parawan ti keur leutik keneh, sugan diparengkeun ku nu Kawasa jadi pipamajikaneun, na ari geus gede dikawin batur, atuh hese cape taya gawe.
• Dosa salaput hulu : Kacida loba dosana.
• Dosa salaput hulu = Loba dosa
• Dug hulu pet nyawa = Digawe beurat meh taya eureuna
• Dug tinetek = Dug hulu pet nyawa
• Duit pait = Duit anu teu meunang dipake pikeun kapentingan pribadi
• Duit panas = Duit pait
• Duum tinggi : Ngabagikeun naon naon henteu kalawan adil aya nu loba, aya bu saeutik.
• Kacida loba dosana : Awewe mah nurutkeun bae, kumaha diaturna jeung diparentahna ku nu jadi salaki.

E

• Eleh deet = Sanajan teu sapuk jeung hate, kapaksa nyaluyuan lantaran karunya
• Elmu ajug : Pinter ari mapatahan batur mah, tapi prak ku sorangan henteu.
• Elmu ajug = Elmu anu teu dipake kusorangan, ngan saukur dipake napatahan batur
• Elmu sapi : Samiuk (ngahiji) kana kagorengan.
• Elmu sapi = Guyub kana hal anu kurang hade
• Elmu tumbila : Nu boga imah ngarugikeun ka tatamu.
• Elok bangkong : Nuju sakarat, ngan kari tunggu dawuh bae.
• Embung kakalangkangan = Embung kaelehkeun ku nu sejen
• Endog sapatarangan, peupeus hiji, peupeus kabeh : Kasusah atawa karerepet anu tumiba ka dulur, baraya atawa sobat, balukarna ngabingungkeun atawa nyusahkeun ka sarerea.
• Endog tara megar kabeh : Najan saindung sabapa henteu sarua milikna, rejekina atawa darajatna.
• Era parada = Era ku lampah batur atawa omonganana nu matak aeb

G

• Galak sinongnong = mimiti aya sir ka awewe, tapi can wani adu hareupan
• Galak timburu = Babari timburuan
• Galegeh gado = Someah, darehdeh
• Galehgeh gado : Darehdeh tapi henteu terus kana hate : .
• Gancang pincang : Kulantaran digawena buru buru jeung kurang ati ati hasilna teh teu nyugemakeun.
• Gancang pincang = pagaweanana gancang, tapi hasilna teu hade
• Gantung denge : Hanteu terus bisa ngadengekeun hiji perkara jeung pohara hayangna neruskeun ngadengekeun.
• Gantung denge = Ngarasa hanjakal hayang keneh ngadengekeun anggeus manten
• Gantung teureuyeun : Hanteu terus daharna sabab dahareunana geus beak atawa daharna kapaksa kudu eureun heula ku lantaran aya dahareun nu didagoan.
• Gantung teureuyeun = Ngarasa hanjakal barang dahar hayang keneh tapi kudu eureun
• Garo – garo teu ateul = Gagaro tukangeun ceuli lantaran bingung atawa keuheul
• Garo singsat = Gagaro bari nyingsat lantaran teu sabar atawa anbek
• Gede gede kayu randu, dipake pamikul bengkung, dipake lincar sok anggang, dipake pancir ngajedig : Ngeunaan ka jelema anu jangkung ahrelung tur dedeg ngan hanjakal gawena jeung karajinanana goreng.
• Gede gunung pananggeuhan : Adigung kulanatran boga kolot atawa baraya baleunghar ataw jareneng.
• Gede gunung pananggeuhan : Boga ahli atawa kawawuhan anu beunghar atawa jadi gegeden, dina urang aya karerepet atawa butuh ku pitulung, eta jalma bisa nulungan ka urang ku kabeungharan atawa kakawasaan.
• Gede gunung pananggeuhan = Boga baraya atawa sobat luhur pangkat, gede dinya anu dipake andelan pibisaeun nulingandina perlu
• Gemah ripah loh jinawi = Gegek cacah jiwana sarta raharja
• Gentel keak = Meh tara lesot, mun dilesotkeun sok ceurik ( biasana budak )
• Getas harupateun = Babari ambek
• Getas harupateun, pinggeus harepan : Gampang pisan nyalahkeun atawa ngahukum ka batur.
• Geu nyanghulu ngaler = Geus maot
• Geugeut manjahan = Neneh bonteng, ngsn henteu nepika neunggeul
• Geulis sisi, laur gunung, sonagar huma : Ari rupa mah tegep ngan dangong dusun meledug.
• Geus apal luar jerona = Ges apal kana kalakuan jeung tabeat jalma
• Geus cueut kahareup = Geus kolot, geus liwat tengah tuwuh
• Gindi pikir belang bayah : Boga pikiran goreng ka papada kawula.
• Gindi pikir belang bayah : Goreng hate, dolim, julig , dengki.
• Gindi pikir belang bayah = Goreng hate
• Ginding kakampis : Ari pake mah ginding ngan duit teu boga.
• Ginding kakampis : Ari pake mah ginding, ngan duit teu boga.
• Giri lungsi tanpa hina : Nu luhur jeung nu handap sarua bae ulah dihina.
• Giri lungsi tanpa hina : Nu luhur jeung nu handap sarua bae ulah dihina.
• Goong saba karia : Datang sorangan ka anu keur kariaan sanajan hanteu di ondang, maksudna hayang dititah gawe sangkan seubeuh baranghakan.
• Goreng peujit = Goreng hate
• Goreng sisit = Gorwng milik
• Gunung tanpa tutugan, sagara tanpa tepi : Euweuh anggeusna, euweuh beakna.
• Gunung tanpa tutugan, sagara tanpa tepi = Taya wates wangena
• Gurat batu : Pageuh kana jangji.
• Gurat batu = Kukuh, teguh tangtungan
• Gusti Alloh tara nanggeuy dibongkokna : Gusti Alloh tara nangtayungan ka mahlukna anu salah atawa boga dosa ka papada kawula.

H

• Hade gogog hade tagog : Hade basa jeung hade tingkah lakuna.
• Hade gogog hade tagog = Hade basa, budiparangi, nyaho tata titi
• Hade ku omong goreng ku omong : Omongan nu hade balukarna hade jeung omongan nu goreng, goreng deui balukarna.
• Halodo sataun lantis ku hujan sapoe : Kahadean anu sakitu gedena tur lilana leungit pisan ku kagorengan atawa kasalahan sapoe.
• Hambur bacot murah congcot : Goreng sungutna jeung sok mindeng nyarekan deuih tapi berehan sok daek barangbere dahareun.
• Hampang birit : Gampang jeung adekan dititah.
• Hampang birit = Daekan ( dititah )
• Hampang leungeun = Gampang jeung resepteu teunggeul
• Hanbur bacot murh congcot = Babari nyarekan tapi berehan
• Handap asor = Hormat kabatur
• Handap lanyap : Handap asor, daek ngahprmat ka batur, tapi boga hate luhur, tungtungna sok ngunghak jeung kurang ajar, temahna batur loba nu teu resepeun.
• Handap lanyap = hormat tapi matak nyentug kana hate
• Hanteu gedag bulu salambar : Hanteu sieun atawa gimir saeutik eutik acan.
• Hapa – hapa oge ranggeuyan = Miskin – miskin oge boga salaki
• Hapa hapa ge ranggeuyan : Enya ari miskin tea mah, ngan lumayan da ari salaki mah boga.
• Hapa hapa ge ranggeuyan : Miskin miskin oge da boga salaki nu ngurus jeung nangtayungan.
• Hapa heman = Taya panarima, taya pamales budi ka nugeus nyieun kahadean
• Hapa hui = teu jamuga
• Harelung jangkung = Kacida jangkungna
• Harewos bojong : Harewos anu cukup tarikna, nepi kadenge ku jelema anu deukeut kalawan tetela pisan.
• Harewos bojong = Ngaharewos tapi omonganana kadenge ku nu deukeut ka nu diharewosan
• Haripeut ku teuteureuyeun : Gancang atoh dina meunangna rejeki, boh dahareun boh duit kalawan teu ngingetkeun balukarna ieu teh rejeki halal atawa haram.
• Haripeut ku teuteureuyeun = Gampang kagoda ku dibibita bakal meunang untung, kajeun ku jalan anu teu halal
• Harus omong batan goong : Beja teh sasarina sok gampang jeung gancang nerekab, kulantaran umuna sok pabeja beja.
• Harus omong batan goong = Beja anu ngandung pitnah gancang pisan sumebarna bari sok ditambahan
• Hawara biwir = Resep ngabeja beja perkara anu can tangtu dilaksanakeun, atawa hal anu lila keneh dilaksanakeinana
• Hayang untung jadi buntung: Teu papanggih ari jeung kauntungan mah, papanggih soteh jeung karugian anu sama sakali henteu diarep arep.
• Hayang untung kalah buntung = Hayang untung kalah rugi
• Hejo cokor badag sambel = Dusun pisan
• Hejo tihang : Resep jeung remen gunta ganti imah tempat atawa pagawean.
• Hejo tihang = Teu ceehan, resep pipindahan
• Henteu cai herang – herang acan = Teu disuguhan
• Henteu jingjing hentei bawa = Teu mawa oleh – oleh keur nu dijugjug
• Henteu unggut kelindungen, henteu gedag kaanginan = Pageuh nyekel pamadegan sorangan, henteu kapangaruhan ku nu sejen
• Herang caina beunang laukna : Maksud bisa kahontal kalawan beres teu aya pihak anu dirugikeun atawa dinyenyeri.
• Herang caina beunang laukna : Nu dipikahayang bisa laksana tur teu nganyenyeri batur.
• Herang caina beunang laukna = Hasil anu dimaksud ku jalan badami teu kusacara paksa
• Herang herang kari mata, teuas teuas kari bincurang : Bareto mah beunghar ayeuna kari miskina
• Hese cape teu kapake = Pagawean anu hasilna teu katarima atawa mubadir
• Heueuh heueuh bueuk : Nyatujuan ari diluar mah, ngan bae henteu terus jeung hatena.
• Heuras genggerong = Teu bisa ngagenahkeun hate batur ku omongan
• Heureut pakeun = Teu rea kaboga
• Heurin ku letah : Hayang jeung perlu ngabejakeun hiji perkara, ngan sieun pok kulantaran loba karisi/ karempan
• Heurin ku letah : Teu kaduga ngabongkar hiji perkara kulantaran loba karisi karempan paur jeung inggis ku balukarna.
• Heurin ku letah = teu bisa ngomong lantaran loba kasieun
• Hirup dinuhun paeh dirampes : Pasrah pisan, rido pisan teu boga kahayang naon naon.
• Hirup dinuhun paeh dirampes = Pasrah sumerak kana kersa nu Maha Kawasa
• Hirup katungkul ku pati = Hirup ditungtungan ku maot
• Hirup ku ibun gede ku poe = Hirup kalantar lantaran euweuh nu ngurus
• Hirup ku panyukup gede ku pamere : Hirup samahi mahi ku pamere batur bae, sabab teu purun hojah sorangan dina enggoning nyiar kipayah.
• Hirup nuhun paeh dirampes : Rido pisan pasrah pisan, teu boga kahayang naon naon.
• Hirup teu neut, paeh teu hos = Terus – terusan gering ripuh, tapi teu maot
• Hirup ulah manggih tungtung, paeh ulah manggih beja : Kudu bageur kudu hade laku lampah supaya alus kacaritakeunana.
• Huap hiji diduakeun = Hgirit keur sapopoe kulantaran aya nu dibelaan
• Hujan cipanon = Loba ceurik
• Hulu dugul dihihidan : Nu keur senang tambang senang, nu keur untung tambah untung.
• Hunyur nandean gunung : Nyaruaan ka jelema saluhureun harkatna atawa pangabogana.
• Hurung nagtung siang leumpang : Eukeur mang beunghar loba pakean anu aralus turug turug resep ngaginding.
• Hurung nangtung siang leumpang : Ginding karana make papakean atawa perhiasan anu aralus.
• Hurung nangtung siang leumpang = Beunghar
• Hutang hatong = nyapirakeun kana hutang
• Hutang salaput hulu = Loba hutang
• Hutang uyah bayar uyah, hutang nyeri bayar nyeri = Amal perbuatan sok aya wawalesna

I

• Ieu aing = Angkuh, sombong, adigung
• Ilang along margahina = Kakurangan
• Ilang lebih tanpa karana = Leungit teu puguh sababna
• Indit sirib = Indit sarerea saeusi imah
• Indung suku ge moal dibejaan = Pageuh nyekel rasiah
• Indung tunggul rahayu, bapa catang darajat = Kasalameten jeung kabagjaan nu jadi anak, gumantung kana karidoan indung bapa
• Inggis batan maut hinis = Kacida paurna
• Inggis ku bisi rempan ku sugan = Sieun aya kajadian anu teu disangka – sangka
• Ipis biwir = Babari ceurik
• Ipis wiwirang = Kurang kaera

J

• Jadi cikal bugang = Pangheulana kasambut dipangperangan
• Jadi dogdog pangrewong = Teu boga tugas penting, sakadar bantu – bantu
• Jadi kulit jadi daging = Jadi kabiasaan nu hese dipiceuna
• Jadi sabiwir hiji = Jadi omong atawa carita sarerea
• Jajar pasar = Sedeng tegepna, teu pati geulis teupati kasep tapi teu kaasup goreng patut
• Jalma masagi = Jelema boga, rea kabisa, turunan hade
• Jama bedil sundut = Jaman baheula
• Jauh – jauh panjang gagang = Jauh – jauh dijugjug, tapi teu hasil anu dimaksud
• Jauh ka bedug = Dusun, kampungan
• Jauh tanah ka langit = Jauh bedana
• Jelema bangkarak = Jelema nu taya gunana pikeun hirup kumbuh
• Jiga tunggul kahuru = Goreng patut
• Jongjon bontos =Junun kana gawe, tara bengbatan
• Jual dedet = Ngajual barang satengah maksa

K

• Kabawa ku sakaba -laba = Kabawakeun teu puguh lampah ku batur
• Kabedil langit = Kalinglap
• Kacanir bangban = Kawiwirangan
• Kacekel bagal buntutna = Katewak luluguna
• Kaceluk ka awun – awun = Kasohor kamana – mana
• Kaeaw tunggul kahuru = Goreng patut
• Kagok asong = Kapalang geus nyanggupan
• Kahieuman bangkong = Siga beunghar lantaran katitipanbanda batur
• Kajejek ku hakan = hasil usaha beak dipake dahar wungkul
• Kakeueum ku cai toge = Eleh pisan ku pamajikan
• Kalapa bijil ti cungap = Muka rasiah sorangan kalawan dihaja
• Kaliung kasiput = Kalingkung ku baraya anu beunghar
• Kandel kulit beungeut = Teu boga kaera
• Kapiheulaan galuluh taneuh = Hudang kabeurangan
• Kapipit galih, kadudut kalbu = Kapincut
• Kapiring leutik = Kaisinan
• Kasuhun kalingga murda = Katarima pisan lahir batin
• Katempuhan buntut maung = Katempuhan kasusah atawa urusan batur
• Katerka ku kira -kira = Kasangka boga dosa
• Katindih ku kari – kari = Kasangka boga dosa
• Katurug katutuh = Keur susah katambahan deui susah
• Kawas aeud = Nya goreng budi nya bangor
• Kawas bayah kuda = kacida belelna
• Kawas beubeulahan terong = Sarupa pisan
• Kawas beusi atah beuleum = Geuneuk ( beungeut ) jalma anu kacida ambekna
• Kawas bodor reog = Jelema anu tingkah lakuna pikaseurieun
• Kawas bueuk meunang mabuk = Ngeluk tungkul teu wani ngomong kulantaran rumasa boga dosa
• Kawas bujur aseupan = Teu daek cicing
• Kawas carangka runtah = Jalma anu sagala beuki jeung gembul
• Kawas careuh bulan = Kandel ku bedak
• Kawas ciduh jeung reuhak = Sarua gorengna
• Kawas congcorang murus = Jelema anu jangkung tapi kacida begangna
• Kawas cucurut kaibunan = Goreng patut jeung pikarunyaeun
• Kawas dodol bulikan = Kulit hideung dibedakan teu rata
• Kawas durukan huut = Pibahayaeun anu teu kaciri sarta beuki lila beuki gede
• Kawas gaang katuncak = Ngadadak jempe
• Kawas gteuw = Teu bisa liar
• Kawas gula jeung peueut = Kacida layeutna
• Kawas hayam lamba = Euweuh kawani
• Kawas hayam panyambungan = Talamba tolombo dina riungan lantaran euweuh anu wawuh
• Kawas heulang pateuh jangjang = Meh teu walakaya kulantaran euweuh nu bisa diandelkeun
• Kawas hileud peuteuy = Jelema anu ngahalang halang karesep batur
• Kawas himi- himi = Meh salilana babarengan duaan, tara daek papisah
• Kawas lauk asup kana bubu = Hese kaluar tina hiji lingkungan lantaran katalian ku jangji atawa aturan
• Kawas ledok bakal = Goreng patut pisan
• Kawas leungeun nu palid = Ngopepang
• Kawas nu dipukul bayu = Taya tangan pangawasa, leuleus pisan
• Kawas nu keked = Teu bisa barangbawa
• Kawas panyeupahan lalay = Kacida belelna
• Kawas siraru jadi = Riab kamana -mana
• Kawas tatah = Teu hideung sorangan
• Kawas ucing kumareumbi = Sagala dicabak, sagala dicekel
• Kembang buruan = Keur meujeuhna lucu
• Kembang carita = Bahan carita nu narik perhatian dina riungan
• Keuna ku owah gingsir = Keuna ku robah
• Keuna kulara teu keuna ku pati = Bisa jadi eleh atawa tatu, tapi moal nepika maot
• Keur bentang surem = Keur apes
• Keur meujeuhna bilatung dulang = Barudak anu keur meujeuhna parabaneun
• Keuyeup apu = Jalma nau elehan euweuh kawani
• Kokod monongeun = Teu daek asak lantaran loba dicabakan
• Kokoro nyenang = Nembongkeun pangaboga anu teu sabaraha lantaran hayang kapuji
• Kokoro nyoso malarat rosa = Kacida miskina
• Kolot dapuran = Kolot nurutkeun pancakaki
• Kolot kolotok = Kolot tapi euweuh kanyaho
• Kolot pawongan = Ngora – ngora siga geus kolot
• Koreh – koreh cok = Usaha jalma leutik, hasilna ngan ukur saharitaeun
• Kudu bisa ngeureut pakeun = Kudu bisa ngajeujeuhkeun rejeki
• Kujang dua pangadekan = Usaha anu ngadatangkeun dua kauntungan
• Kukuh ciburuy = Teu beunang diongget – ongget
• Kumaha ceuk nu dibendo = Kumaha ceuk pangagung bae
• Kumaha geletuk batuna, kecebur caina = Kumaha engke
• Kumaha ramena pasar = Kumaha guyubna batur jenuk sarerea
• Kumis bangbara ngaliang = Kumis anu nyeseg dina liang arung
• Kunaha bile hideungna = Kunaha engke buktina
• Kurang jeujeuhan = Kurang ati – ati
• Kuru aking ngajangjawing = Kacida begangna
• Kuru cileuh kentel peujit = Ngurangan sare, ngurangan dahar lantaran aya nudimaksud
• Kuru kurulang kuriling = Lara sangsara kadungsang – dungsang
• Kurung batok = Tara daekl lunta tilembur, jadi euweuh kanyaho

L

• Lain ku tulang munding kabeureuyan mah, ku cucuk peda : Arek cilaka mah ku kasalahan anu Leutik oge bisa, teu kudu ku kasalahan anu gede bae.
• Lain lantung tambuh laku, lain lentang tanpa beja lain leumpang maladra : Indit ti imah kalawan ngandung maksud anu tangtu, lain lapmah sakaparan paran henteu puguh anu dijugjug.
• Landung kandungan laer aisan : Gede timbanganana, gede pangampurana.
• Langsung saur bahe carek : Sok gampang ngagelendeng atawa nyarekan.
• Lauk buruk milu mijah piritan milu endogan : pipilueun kana hiji kalakuan ku lantaran kabawakeun ku batur, henteu kalawan kahayang sorangan, nepi ka goreng katenjona.
• Lauk buruk milu mijah piritan milu endogan : Pipilueun kana hiji kalakuan kulantaran kabawakeun kubatur, henteu kalawan kahayang sorangan nepi ka goreng katenjona.
• Legok tapak genteng kadek : Loba luangna pangalamanana jeung kanyahona.
• Legok tapak genteng kadek : Loba luangna, loba pangalamanana.
• Leubeut buah hejo daun : Keur meujeuhna loba rejeki, loba pakaya.
• Leuleus Jeujeur liat tali : Memeh mutus hiji perkara salah atawa bener ditimbang timbang heula alus gorengna supaya karasa adil.
• Leuleus jeujeur liat tali : Pohara adilna, dina mutus hiji perkara tara beurat sabeulah, jeung loba pertimbanganana.
• Leunggeuh cau beuleum : Teu lutreuk dina ngajalankeun hiji pagawean.
• Leuteik ringkang gede bugang : Jelema mah teu beunang disapirakeun sabab sanajan leutik warugana, dina aya papaitna atawa bobor karahayuan mah bisa jadi kasusah sarerea.
• Leutik burih : Euweuh kawani.
• Leutik cahak, gede cohok : Ari panghasilan saeutik tapi ari pangaluaran mah gede.
• Leutik leutik ngagalatik : Sanajan leutik awakna henteu jangkung tur gede, tapi leber ku wawanen.
• Leuwi jero beunang diteuleuman, hate jelema najan deet teu kakobet : Hade gorengna pikiran jelema hese dikira kirana.
• Lieuk euweuh ragap taya : Teuing ku miskin nepi ka teu boga naon naon.
• Loba teuing jaksa : Loba teuing anu pinter nu ngatur jeung mapatahan, balukarna matak bingung nu dipapatahan.
• Lodong kosong ngelentrung : Kalah ka loba omong bae, ari pangartina mah euweuh.
• Luhur kuta gede dunya : Gagah tur beunghar taya kakurang.
• Luncat mulang : Teu beunang dicekelan omonganana, ayeuna kieu engke mah kitu.
• Lungguh tutut : Katenjona siga lungguh tapi saenyana mah henteu.

M

• Mabok pangkat = Adigung asa aing jeneng
• Macan biungan == Jelema anu teu akur jeung batur salembur
• Malangkeun panyiraman = Mikahayang nu lain – lain cenah dipikahayang ku indungna waktu keur nyiram ku manehna
• Malengpeng pakel ku munding, ngajul bulan ku asiwung : Ngajalankeun (mikarep) hiji perkara anu taya pihasileunana.
• Maliding sanak : Hanteu adil, pilih kasih.
• Maliding sanak = Pilih kasih
• Malik mepeh = Gulang guling nahan kanyeri
• Malik rabi pindah ngawula = Nganteurkeun dahareun ka menak, atawa dunungan atawa atasan nu anyar
• Maling boga batur : Miceun nu goreng kulantaran hayang meunang anu alus, tapi tungtungna meunang nu goreng deui bae.
• Manan Leweh mending waleh : Leuwih hade wakca balakabatan diahir meunang kasusah.
• Manan leweh mending waleh = Tinimang matak susah sorangan, mending nyarita satarabasna
• Manasina sambel jahe, top – top tewewet = Moal ujug – ujug karasa hasilna atawa gunana
• Mangpengkeun kuya ka leuwi : mulang ka lemburna, atawa nitah pindah ka tempat bali geusan ngajadi.
• Mani hayang utah iga = Ngarasa kacida sebelna nenjo atawa ngadenge kalakuan batur anu oukaujudeun
• Maot ulah manggih tungtung, paeh ulah manggih beja = Sing bener ari keur hirup, supaya ulah diomongkeun ari geus maot
• Mapay ka puhu leungeun : Mamawa ka kolot atawa ka guru, turtaning kolot atawa guru mah teu nyaho naon naon jeung euweuh patalina saeutik eutik acan.
• Marebutkeun paisan kosong : Marebutkeun hiji perkara anu teu aya hasilna atawa mangpaatna.
• Marebutkeun paisan kosong = Marebutkeun perkara anu taya gunana atawa euweuh mangpaatna
• Mata dijual ka peda = Dilarapkeun ka nu malaweung
• Maut nyere ka congona : Keur ngora senang, tapi ari ka kolotnakeun susah.
• Mengpeun carang = Api – api teu nyaho
• Mere langgir kalieun : Mere naon naon anu bisa jadi aya pisusaheunana atawa pibahlaeunana.
• Meu[eus keuyang = Ngabudalkeun amarah atawa kakeuheul ka nu teu tuah teu dosa
• Meubeut meulut = Nyarekan bari mamawa kasalahan jalma sejen
• Meunang kopi pait = Dicarekan atawa digelendeng
• Meungpeun peureum ku ayakan : Nyaho yen batur teh salah atawa migawe anu dilarang ku Nagara, tapi teu kitu kieu kalahka api api teu nyaho.
• Meungpeung teugeu harianeun : Embung pisan tutulung ka batur nu keur susah atawa loba kabutuh.
• Midua pikir = Teu satia dina urusan cinta
• Milih – milih rabi mindah = mindah rasa = Ganti pamajika sugan leuwuh ngarepok
• Mindingan beungeut ku saweuy : Ari hate goreng, ngan budi parangi marahmay, perluna pikeun mindingan hate nu goreng tea maksudna supaya ulah kaciri tea.
• Mindingan beungeut ku saweuy = Nyimbutan rasiah sorangan anu geus jadi rasiah umum
• Mipit teu amit ngala teu menta : Maling boga batur.
• Mipit teu amit ngala teu menta = Maling
• Misah badan misah nyawa = Teu sarua boh lahir boh batin
• Miyuni hayam kabiri : Leutik burih babari sumerah eleh atawa lalaki nu babari sumerah ka awewe.
• Miyuni hayam kamayung = Teu payaan
• Miyuni hayan kabiri, kumeok memeh dipacok = Euweuh kawani, can ge acan geus jejerih
• Miyuni umang = Euweuh kadaek, teu hayang uhtiar neangan pakaya
• Moal ceurik menta eusi : Keun bae mawa wadah anu gede oge da lain hayang loba diberena.
• Moal ditarajean = Teu sieun
• Moal jauh laukna = Moal hese piuntungeunana
• Moal mundur satunjang beas = Moal ngejat sanajan salengkah
• Moal neangan jurig teu kadeuleu : Arek nyekel jelema nu aya bae, moal neangan jelema nu euweuh.
• Moal neangan jurig teu kadeuleu = Moal nyangka ka saha deui lantaran geus boga bukti
• Moal nyapek mun teu ngoprek = Moal boga rijki lamun teu usaha
• Mobok manggih gorowong : Meunang jalan pikeun ngalaksanakeun kahayang.
• Mobok manggih gorowong = Kabeneran manggih jalan pikeun ngalaksanakeun karepna
• Modal dengkul = Modal mangrupa kadaek jeung tanaga wungkul
• Monyet kapalingan jagong : Tukang maling kapalingan, tukang tipu katipu, tukang ngarah nagrinah karoroncodan.
• Mopo memeh munggang : Hoream, teu sanggup samemeh prak.
• Mucuk eurih = Lalencop ibarat pucuk euri ( ramo awewe )
• Mun teu ngakal moal ngakeul : Mun teu usaha moal pinanggih jeung rejeki pibekeleun hirup.
• Mun teu ngoprek, moal nyapek. Mun teu ngakal moal ngakeul. Mun teu ngarah moal ngarih : Lamun teu digawe niar kipayah tangtu pisusaheun pikeun hirup.
• Muncang labuh ka puhu = Kebo mulih pakandangan : Mulang ka lemburna sabada mang taun taun aya di pangumbaraan/ panyabaan.
• Mupugkeun tai kanjut : Ngetrukeun pangaboga dina waktuna nyunatan atawa ngawinkeun anak anu kacida dipikameumeutna.
• Murag bulu bitis = Hayang udar ider bae, teu betah cicing di imah
• Muriang ku kawayaan = Upama keur kabungbulengan teu kuat nyangga lara ati
• Musuh atawa satru kabuyutan = Musuh ti baheula nepika ayeuna, musuh turunan
• Neukteuk curuk dina pingping : Ngadakwakeun nu lian, tapi nu ngadakwakeunana meula susah, sabab milu katarik kana perkara, milu adu hareupan jeung hakim.
• Ngagulkeun luluhur sorangan : Mun teu usaha moal pinanggih jeung rejeki pibekeleun hirup.

N

• Naheun bubu pahareup hareup : Dina pangabutuh silih injeuman duit.
• Naheun bubu pahareup hareup = Ngahutang – hutang nepika kagok nagih
• Najan dibawa kana liang cocopet = Daek najan dibawa ka mana bae oge
• Nanggung bugang = Ditinggal maot ku lanceuk jeung ku adi
• Nangkeup mawa eunyeuh : Mawa cilaka ka jelema anu dipentaan tulung jeung geus nulungan ka urang.
• Nangtung kariung ngadeg karageman : Ngariung rarageman ngabadamikeun hiji perkara.
• Nepak cai malar ceret : Ngomongkeun jeung ngagogoreng batur, supaya batur teh ragrag ngarana jeung kawentar kagorenganana.
• Nepakeun jurig pateuh : Puguh urang nu goreng tapi kagorengan urang teh ditamplokeun ka batur sangkan urang sorangan salamet.
• Nepakeun jurig pateuh : Puguh urang nu goreng tapi kagorengan urang teh ditamplokeun ka batur sangkan urang sorangan salamet.
• Nepakeun jurig pateuh : Puguh urang nu goreng tapi kagorengan urang teh ditamplokeun ka batur sangkan urang sorangan salamet.
• Nepika nyanghulu ngaler = Nepika maot
• Nepika pakotrek iteuk = Nepika kolot
• Nepung – nepung bangkelung = Ngaraketkeun babarayaan ku jalan bebesanan
• Nete akar neumbing jangkar = Seseleket, nyorang jalan nu rumpil
• Nete porot ngeumbing lesot : Cukup ari ihtiar mah kalawan mangrupa rupa akal tarekah tapi teu hasil bae.
• Nete porot ngeumbing lesot = Sagala usaha teu hasil
• Nete semplek nincak semplak : Kieu salah kitu salah.
• Nete semplek nincak semplak : Ninggang dina salah jeung rugi bae, turug turug kasusah nambahan deuih.
• Nete taraje, nincak hambalan : Kudu merenah, lamun aya uruskeuneun teh urang kudu datang ka nu handap heula, kakara terus kaluhur.
• Neukteuk leukeur meulah jantung, geus lain – lainna deui = Teu hayang dibalik deui
• Neukteuk mari anggeus, rokrok pondokeun peunggas harupateun : Heuras hatena teu sabar dina nyanghareupan rupa rupa kasusahan jeung babari luluasan.
• Neundeun piheuleut nunda picela : Neangan pilantaraneun supaya jadi goreng supaya temahna papisahan teu ngahiji deui.
• Ngabejaan bulu tuur = Ngabejaan nu geus nyaho
• Ngabudi ucing : Teu wani nembongkeun atawa ngedalkeun kahayang atawa kadeudeuh.
• Ngabudi ucing = Kawas nu teu karep, api – api teu hayang padahal ngadagoan batur bogoh
• Ngabuntut bangkong = Teu bisa nganggeuskeun pagawean
• Ngaburuy = Nyaneut teu make lawuhna
• Ngacak ngebur = Kokomoan, mangpang – meungpeung
• Ngadago – dago dawuh = Tereh maot
• Ngadagoan kuah beukah : Ngadagoan pasesaan kadaharan ( Hal ieu ngan wungkul tukang babantu di imah batur bae, anu saenyana mah ayana tukang babantu teh henteu perlu)
• Ngadagoan kuda tandukan = Mikarep perkara anu mustahil
• Ngadagoan uncal mabal : Ngadagoan jeung mikahayang kana rejeki tapi sungklan ihtiar pikeun ngadatangkeun eta rejeki.
• Ngadaun ngora = Nembongkeun deui kamajuan, sanggeus ngalaman jaman mundur
• Ngadaweung ngabangbang areuy : Pohara nineungna kana jaman nu geus kasorang nepi ka matak waas pacampur jeung sedih.
• Ngadek sacekn, nilas saplasna : Ngomong/nyarita anu teu dileuwihan atawa dikurangan.
• Ngadeupaan lincar : Ngadeukeutan anu keur sidekah atawa kariaan, supaya katenjo ku anu boga imah jeung diajak dahar.
• Ngadeupaan lincar = Ngadeukeutan hayang diaku
• Ngadu angklung di pasar : Papaduan nguruskeun nu euweuh mangpa’atna di hareupeun jalma loba.
• Ngadu angklung = Parerea omong anu taya gunana
• Ngadu ngadu rajawisuna : Mawakeun omongan si A ka si B jeung sbalikna, temahna si A jeung si B pasea, parerea omong.
• Ngagandong kejo susah nyatu : Loba ari titaheun mah boh anak boh bujang ngan hanjakal ku hese nitah, euweuh nu daekeun ari dititah teh.
• Ngagedag bari mulungan : Nanyakeun hiji perkara ka batur anu urang tacan nyaho, tapi embung kanyahoan yen urang tacan nyaho, kulantaran kitu api api geus nyaho bae.
• Ngagulkeun payung butut : Ngagulkeun luluhur sorangan.
• Ngahurun balung ku tulang = Nangkeup tuur nandakeun keur bingung atawa susah
• Ngajeler paeh = Halis anu ngajepat alus, sapeti jeler paeh
• Ngajerit maratan langit, ngoceak maratan mega = Ngajerit tarik pisan
• Ngajul bulan ku asiwung, Mesek kalapa ku jara : Usaha anu mubadir, moal ngadatangkeun hasil.
• Ngalap hate = Ngangeunahkeun hate batur supaya dipikanyaah atawa resepeun
• Ngalenghoy lir macan teu nangan = Leumpang alon tapi alus katenjona
• Ngaletak ciduh = Narik omongan nu geus di kedalkeun
• Ngaleut ngeungkeuy ngabandaleut, ngembat – ngembat nyatang
• Ngaliarkeun taeus ateul : Ngucah ngaceh perkara atawa rasiah batur anu matak ribut jeung teu ngeunah ka sarerea.
• Ngaliarkeun taleus ateul : Ngabeja bejakeun kagorengan atawa kajahatan batur.
• Ngaliarkeun taleus ateul : Ngabeja bejakeun kagorengan batur atawa kajahatan anu lian.
• Ngalintuhan maung kuru = Neangan pibahayaeun
• Ngan ukur saoleseun = Ngan saukur saulineun
• Ngandung hate = Ngunek – ngunek, boga hate goreng, hayang males Kanyeuri
• Ngarah ngarinah = Nipu, ngarugikeun batur ku jalan ngabobodo
• Ngarah sahuapeun sakopeun = Usaha leuleutikan, neangan rejeki saharatiaaeun
• Ngaraja dewek = Marentah nagara nurutkeun kahayang sorangan
• Ngarangkai koja = Mimiti hade, lila – lila jadi goreng
• Ngarep ngarep bentang ragrag : Ngarep ngraep nu pamohalan bakal kasorang atawa kajadian.
• Ngarep ngarep kalangkang heulang : Ngarep ngarep hiji perkara anu kacida banggana jeung sudah pihasileunana.
• Ngareuntaskeun dungus = Kalaksanakeun ngawin kabogoh ti keur ngora dina umur pakokolot
• Ngawur kasintu, nyieuhkeun hayam : Ngaraeh jeung darehdeh ka deungeun, sabab hayang kapuji, tapi teu nolih jeung nyapirakeun ka dulur atawa ka baraya sorangan.
• Ngegel curuk = Teu hasil maksud
• Ngembang awi = Ngeumbreuk, teu laku
• Ngembang bako = Bosongot
• Ngembang boled = Tetela
• Ngembang cau = Jantungeun
• Ngembang cengek = Geulis, nenggang ti nu sejen
• Ngembang genjer = Gelenye
• Ngembang jajat = Jalinger
• Ngembang jambu = Lumenyap
• Ngembang kadu = Olohok
• Ngembang kaso = Cilimit
• Ngembang lopang = Nyacas
• Ngembang waluh = Alewoh
• Ngenbang laja = Jamotrot
• Ngeplek jawer, ngandar jangjang, miyuni hayam kabiri : Leutik burih, borangan, sieunan, kecing.
• Ngeunah nyandang, ngeunah nyanding = ahirup senang lantaran cukup pake, jeung nyandingkeun pamajikan anu satia
• Ngeuneh eon teu ngeunah ehe = teu adil atawa pinter kodek
• Ngeupeul ngahuapan maneh : Lungas lengis mikawelas mikaasih ka diri sorangan, supaya batur welaseun jeung nulungan ka urang.
• Ngijing sila bengkok sembah = Teu satia ka dunungan
• Nginjing sila, bengkok sembah : Goreng hate, teu satia ka anu jadi pamingpinatawa dunungan.
• Ngodok liang buntu : Hese cape taya gawe, susah payah taya guna, sanajan tihothat oge moal atawa henteu beubeunangan.
• Ngodok liang buntu = Geus cape, tapi teu hasil lantaran aya nu ngahalangan
• Ngodok liang jero : Teu hasil enggoning nyiar rejeki, kaditu kadieu luput bae.
• Ngomong sabedug sakali = Arang ngomong
• Ngotok ngowo = Cicing lila di imah batur
• Ngukur ka kujur nimbang ka awak : Ngaluarkeun duit pikeun kaperluan hirup, pakan, pake jste disaluyukeun jeung pangala.
• Ngukur ka kujur, nimbang ka awak = Ngukur kamampuan diri
• Ngukut kuda kuru ari geus gede sok nyepak : Ngukut bujang anu tadina pohara balangsakna, susak dahar susah make, tapi ari geus mulya awak lintuh jeung pake hade, ngalawan ka anu jadi dunungan.
• Ngusap birit = aninggalkeun pasamoan bari teu pamit heula
• Ngusap birit, bari indit : Kulantaran ambek nyedek atawa era paraa, leos bae indit, teu amit heula ka anu araya didinya.
• Nimu luang tinu burang : Nambahan luang atawa pangarti waktu keur pinanggih jeung kacilakaan atawa hukuman.
• Nincak parahu dua : Ngadunungan ka duaan atawa boga dua pausahaan.
• Ninggalkeun hayam dudutaneun = Ninggalkeun pagawean nu can anggeus
• Ninggang kekecrak : Keur mah goreng rupana, goreng laku lampahna deuih.
• Nini – nini leungit sapeuting, Tai maung huisan = Kari – kari
• Nini nini dikeningan, awewe randa dihiasan : Ngamahalkeun barang naon bae anu geus ruksak.
• Noong ka kolong : Leutik hate, leutik pangharepan.
• Nu asih dipulang sengit, nu haat dipulang moha : Nu hade jeung loba jasana ka diri urang, dinyenyeri ku urang, ku omongan atawa ku kalakuan anu goreng.
• Nu borok dirorojok , Nu titeuleum disimbeuhan : Nu keur susah ditambah kasusahanana, nu keur nyeri ditambah kanyerina.
• Nu borok dirorojok, nu titeuleum disimbeuhan : Nu keur susah ditambah deui kasusahna.
• Nu borok dirorojok, nu titeuleum disimbeuhan = Nu keur susah di pupuas, ditambahan kasusahna
• Nu burung diangklungan, nu edan dikendangan : Ngahaminan omongan atawa carita batur, sanajan ceuk hate sorangan eta omongan atawa carita teh salah.
• Nu burung diangklungan, nu edan dikendangan = Nanggap carita gedebul rahul
• Nu edan dikendangan, nu burung diangklungan : Ngahamina carita tukang wadul.
• Nu edan dikendangan, nu burung diangklungan : Ngahamina carita tukang wadul.
• Nu tani kari daki, nu dagang kari hutang : Nu tani jeung nu dagang sarua ripuhna, euweuh nu mulya.
• Nuju hirup ninggang wirahma : Ngeunaan ka jelema anu keur alus milik.
• Nulungan anjing kadempet : Nulungan jelema nu teu boga pisan rasa tumarima.
• Nungtik lari mapai lacak = Neangan katerangan tapak lasak baheula
• Nurub cupu = Ninggang papasangan nu kasep jeung nu geulis
• Nya di hurang nya dikeuyeup : Di unggal jelema oge taya bedana, sarua bae, mungguhing wiwirang atawa katugenah hate mah boh di menak boh disomah sarua bae.
• Nya di hurang, nya di keuyeup = Parasaanmah teu di rahayat teu di rahayat teu di pajabat, sarua bae
• Nya ngagogog nya mantog : Nya nitah ka batur nya prak kumanehna.
• Nya picung nya hulu maung : Nu nanya jeung nu ngajawab teu sapagodos, pananya jeung jawaban pasalia, henteu nyambung.
• Nyaah dulang = Nyaah ka anak nganmerhatikeun dahar pakena bae, tapi teu malire atikanana
• Nyaeuran gunung ku taneuh, sagara ku uyah : Nambahan kauntungan atawa kakayaan ka anu geus beunghar.
• Nyaho lautanana = Nyaho karesep jeung ka teu resepna
• Nyair hurang meunang kancra : Sugan the rek meunang kauntungan, kamuliaan atawa bagja anu leutik manahoreng meunang kauntungan atawa bagja anu gede.
• Nyaliksik ka buuk leutik : Nyusahkeun, peperedih atawa pepentaan ka jelema anu sahandapeun darajatna jeung pangabogana.
• Nyalindung ka gelung : Milu hirup ka pamajikan anu loba pakayana, nu dipalar milu hirup senang, teu karana hese jeung cape.
• Nyalindung ka gelung : Milu hirup ka pamajikan anu loba pakayana.
• Nyanggakeun suku genteng belokeun, beuheung teukteukeun, disiksik dikunyit kunyit, dicacag diwalang walang : Sumerah, masrahkeun diri rek dibeureum rek dihideung kari kumaha didinya bae, dina rumasa geus salah atawa rumasa boga dosa.
• Nyanghulu kajarian : Ngawula ka jelema anu sahandapeun harkatna atawa pangartina.
• nyatang pinang = Ngaleut panjang pisan
• Nyekel sabuk milang tatu = Perang tanding, ngadu jajaten
• Nyeri beuheung sosonggeteun : Pohara ngarep ngarepna, tapi anu diarep arep teu jol bae datang.
• Nyeungeut damar di suhunan : Kulantaran pupujieun ari ka deungeun mah darehdeh jeung mere maweh, tapi ari kabaraya atawa ka dulur sorangan mah sabalikna haseum budi jeung koret deuih.
• Nyeungeut damar di suhunan : Mintonkeun kakayaan, atawa barangbere supaya dipuji.
• Nyeungseurikeun upih ragrag : Akey akeyan nyeungseurikeun batur, dumeh buuk geus bodas huntu geus ompong, tonggong geus bengkung turtaning ieu the kahareup mah ku urang sarerea bakal kasorang.
• Nyeuri beuheung sosonggeteun = Kesel ngadagoan nu rek datang
• Nyiar batuk piaraheun : Nyiar pigujrudeun, pipaseaeun.
• Nyiar batuk pibaraheun = Neangan picilakaeun
• Nyicikeun cai, murulukeun lebu : Turun cadu (cacaduan), pantang ngalampahkeun hiji perkara anu dilarang ku luluhur.
• Nyieun catur taya dapur : Nganggit hiji dongeng nu teu aya galurna.
• Nyieun catur taya dapur = Ngarang carita teu puguh galurna
• Nyieun heuleur jeroeun huma : Henteu raket jeung dulur pahare hare bae.
• Nyieun pucuk ti girang : Neangan pilantaraneun pasea, parebut bebeneran.
• Nyieun pucuk ti girang : Pangheulana neangan piaseaeun.
• Nyiruan mah teu resepeun nyeuseup nu pait : Lumrahna manusa teu resep reureujeungan jeung nu teu boga.
• Nyiuk cai ku ayakan : Pagawean nu mubadir, moal ngahasilkeun naon naon.
• Nyium bari ngegel : 1.Omongannana hade ngan hate jeung maksudna goreng 2.salakina dipisobat ari pamjikanana dibogohan atawa sabalikna.
• Nyokot lesot ngeumbing porot : Teu aya usaha anu ngahasilkeun.
• Nyolok mata buncelik : Nganyenyeri ka batur ku omongan atawa ku laku lampah goreng di hareupeunana.
• Nyolok mata buncelik : Nganyenyeri, ngahina atawa ngawiwirang di hareupeunana.
• Nyolong bade = Ulat bageur padahal jahat
• Nyuhun nanggung ngelek ngegel : Rebo pisan, babawaanana loba naker.
• Nyuhunkeun bobot pangayon timbang taraju : Menta pangampura jeung menta timbangan da geus puguh rumasa ari salah jeung dosa mah.
• Nyukcruk walungan mapay mapay wahangan : Kalawan taliti pisan nalungtik luluhur, imeut pisan pancakakina.

O

• Omong harus batan goong : Beja the gancang naker nerekabna, malah sasarina mah beja anu nerekab teh leuwih hebat batan aslina.
• Owah gingsir : Hanteu tetep, henteu ajeg, gunta ganti pamadegan.

P

• Paanteur anteur julang : Silih anteur nepi ka aya dua tilu kalina.
• Pacikrak ngalawan merak : Tangtu elehna sabab nu leutik ngalawan anu gede.
• Pada rubak sisi samping : Sarua bae pada loba luangna, pada loba pangalamanana.
• Padu teu buruk digantung = Perkara moal ruksak ku ditunda
• Paeh pikir = Teu boga karep
• Paeh poso = Meakkeun kadaek, tisusut tidungdung
• Pagede – hede urat rengge = Patarik – tarik nyoara, nu beluk atawa nu pasea
• Pagirang girang tampian : Paunggul unggul dina neangan pangupa jiwa.
• Pagirang girang tampian : Paunggul unggul nyiar rejeki, teu daek silih seblokan.
• Paheuyeuk heuyeuk leungeun : Silih bantuan, silih belaan, silih tulungan.
• Pait daging pahang tulang : Cageur teu keuna ku panyakit naon bae.
• Pait daging pahang tulang : Carang gering.
• Pait daging pahang tulang = Mulus awak, langka katerap ku panyakit kulit
• Pait paria = Pait ge ngeunah
• Pakait pikir = Jangji rek ngagij
• Pakotrek iteuk : Laki rabi ti ngongora napi kakolot pisan, pada pada geus jadi aki-aki nini-nini.
• Paluhur luhur diuk : Pagede gede kauntungan dina nyiar kipayah.
• Panas leungeun = Teu kajadian pepelakan
• Panday tara bogaeun bedog : Sasarina ari tukang mah sok tara bogaeun.
• Pangeprak remis = Purah diutuh etah
• Panjang lengkah = Jauh panyabaan
• Panjang leungeun = Sok pulang – paling, resep ceceremed
• Panon keongeun = Panon caian bae
• Panonna kandar ka sisi = Panonna resep ngareretan bae anu kasep (awewe lengger )
• Papadon los ka kolong : Cidra jangji, teu nedunan jangjina.
• Papadon los ka kolong = Pasini geus asak pisan tuluyna bolay
• Parada tamba kadengda = Tamba henteu teuing
• Pareumeun obor = Teu nyaho baraya
• Pariuk manggih kekeb = Nyetel
• Pasrah arit = Pasrah luarna wungkul, henteu terus jeung hate
• Patpat gulipat = Kalakuan licik teu jujur
• Pelengkung bekas nyalahan : Ari keur ngora keneh bageur tapi kakolotnakeun jadi teu bageur.
• Perlu kasambut sunat kalampah = Ngalakukeun anu wajib bari sakalian jeung nu henteu dikudukeun
• Peureum kadeuleu beunta karasa : Inget bae, teu bisa poho. Boasana mah lain kana barang tapi ka jelema anu dipikancinta.
• Pida cai pindah tampian : Robahna tempat matuh robah adat jeung kabiasaan.
• Piit ngeundeuk ngeundeuk pasir : Mikarep kaanu lain babadna, tangtu moal kasorang.
• Pinter aling laing bodo : Pinter tapi embung kanyahoan ku batur, kusabab eta nyeta nyeta anu bodo.
• Pipilih meunang nu leuwih koceplak meunang nu pecak : Milih kalawan ati ati pisan ku lantaran hayang meunang nu leuwih hade, ngan ahirna meunang nu leuwih goreng
• Pipilih meunang nu leuwih koteplak meunang nu pecak : Milih kalawan taliti naker, kulantaran hayang meunang nu pang alusna, tapi temahna meunang nu panggorengna.
• Piruruhan katengahimahkeun : Nu dusun didikan dibawa kana pasamoan.
• Pondok nyogok panjang nyugak = Garihal teu matak resep ngadengekeunana
• Potol teko = Potol pisan
• Puasa manggih lebaran : Anu saumur umur miskin tuluy dina hiji waktu papanggih jeung kamuliaan, atawa manggih rejeki anu gede.
• Puasa manggih lebaran = Makmak – mekmek
• Pucuk awian, lir awi sumear di pasir = Teu boga pamadengan sorangan
• Punduk moal ngalihuran hulu = Sakumaha pinterna murid moal leuwih pinter ti guruna
• Pundung eon = Pundung jijieunan, ngarah pada ngupahan
• Pupulur memeh mantun : Menta ganjaran memeh aya jasa atawa menta buruhan memeh prak digawe.
• Pur kuntul kari tunggul, lar gagak kari tunggak, tunggak kacuwatan daging : Dian cidrana anu diboreha, boreh anu katempuhan, kudu mayaran hutang anu dipangnanggungkeun.
• Pur manuk = Digawe bari teu disuguhan, ngan diburuhan duit wungkul
• Puraga tamba kadengda : Migawe hiji pagawean henteu jeung enya enya. Henteu ngandung maksud supaya hade hasilna ieu mah pada ulah dipaido bae.

R

• Ragaji beusi = Jalma nu bisa pisan nipu ku jalan ngolo – ngolo
• Rambay alaeun reumbeuy beuweungeun = Subur makmur loba dahareun hasil tani
• Ranggaek memeh tandukan = Beunghar memeh boga
• Raweuy beuweungeun rambay alaeun : Loba dahareun da loba pepelakan.
• Rea jangjang karawatna = Rea patula – patalina jeung perkara sejen
• Rea ketan rea keton = Rea dahareun jeung loba dahareun
• Rejeki kaseser ku hakan = Rejeki beak dipake barang dahar
• Rek dibeureum rek dihideung ge pasrah = Rek dimaha – kumaha oge pasrah
• Rek dijieun jimat parepeh = Awewe ku lalaki anu kacida bogohna, upama daekeun dikawin
• Rokrok pondokeun = Babari ambek
• Rubuh – rubuh gedang = Migawe hiji perkara anu ten nyaho maksud jeung tujuanana, ngan saukur nurutan batur
• Rumbak caringin di buruan : Dina hiji kasusah atawa karerepet geus boga teu boga kolot anu mepelingan ka urang.
• Rumbak kuntieun : Henteu lengkep, aya bae anu kurang nu matak cua kana hate.
• Rup ku padung rap ku lemah, katuruban ku taneuh beureum : Maot. Sasarina ngeunaan kanyeri anu satungtung hirup moal poho sanajan nepi ka maot.
• Rusuh luput gancang pincang : Migawe naon bae anu rurusuhan, temahna matak kaduhung sabab hasilna teu matak nyugemakeun.

S

• Saampar samak = Sagebleg ( lahan ) jeung kayaanana meh sarua
• Sabata sarimbangan = Sauyunan, layeut
• Sabelas dua belas = Sarua gorengna atawa teu eucreugna
• Sabobot sapihanean : Sauyunan, sapapait samamanis sabagja sacilaka.
• Sabuni buni anu ngising : Sanajan dibunian atawa disumputkeun oge ari laku lampah anu goreng mah awal akhir sok kudu knyahoan bae.
• Sacangreud pageuh sagolek pangkek = Sagala omonganana ditedunan tara jalir jangji
• Sagalak galakna macan taru nyatu anakna : Sanajan pohara bengisna nu jadi indung-bapa, umuna tara tega ka anu jadi anak.
• Sagolek pangkek sacangreud pageuh : Hanteu cidra kana jangji.
• Saherang – herang cibeas = Jalma nu geus meunang kanyeri hatena moal beresih pisan, sok sanajan di luarna hade
• Saherang herangna cai beas : Galibna hate teh hese pisan beresihna ka jelema anu geus bukti tas nganyernyeri ka urang.
• Saherang herangna cibeas, moal herang cara cisumur : Sasarina lamun geus aya pacengkadan sok tara hade deui cara bareto samemeh aya pacengkadan.
• Sakecap kadua gobang : Gampang ngambek jeung gampang ngadek deuih.
• Sakecap kadua gobang = Babari ngambek jeung babari ngadek
• Sakeser daun = babari lapar
• Sakririciking duit sakocopoking bogo : Naon bae anu matak narik kana hate urang.
• Sakuru – kuru lembu, saregeng – regengna banteng = Sateubogana jalma jeneng atawa pangkat luhur, atawa urut jalma beunghar
• Salah kaprah = Salah tapi geus umum
• Salieuk beh = Sagala nyampak
• Salisung garduh = Sakongkol
• Saluhur luhur punduk tara ngaliwatan hulu : Sapinter pinterna murid pangartina moal ngaluhuran guru.
• Sanajan nepi ka bisa ngukir langit = Sanajan sakumaha pinterna
• Sangsara di geusan betah : Teuing ku miskin, teu boga naon naon pisan kulantaran geus embung digawe nyiar kipayah. Anehna the ari hirup mah hayang keneh.
• Sapapait samamanis = Sauyunan
• Sapi anut ka banteng = Awewe nuturkeun lalaki
• Sapu nyere pegat simpay : Paturay papisahan.
• Sareundeuk saigel sabobot sapihanean sabata sarimbangan : Sauyunan, layeut, tara aya pacengkadan.
• Sareundeuk saigel = Sauyunan
• Satalen tilu baru = Sarua kitu – kitu keneh
• Satengah buah leunca : Teu jejeg ingetan, langlang lingling, kurang saeundan.
• Satengah buah leunca = Kurang ingetan , rada gelo
• Satru kabuyutan = musuh turunan
• Saumur nyunyuhun hulu : Saumur hirup rumingkang di bumi alam.
• Saungkab peundeuy : Omongan anu pondok tur kurang manis.
• Saungkab peundeuy = Omongan ru ringkes sarta rada janggal
• Saur manuk = Ngajawab pertanyaan bareng sarta sarua
• Sengserang padung : Ngeunaan awewe atawa lalaki anu boga keneh napsuna cara baheula keur ngora keneh, sasarina aya di jelema nu geus kolot, nu tereh paeh.
• Sentak badakeun : Teu ceehan dina gawe, mimiti pohara getolna, tapi beuki lila beuki ngedul nu tungtungna teh diantep teu dipigawe pisan.
• Sereg dibuana logor diliang jarum : Kulantaran loba kasalahan atawa dosa, embung cicing di nu rame, sabab sieun, karesepna the di nu suni, nu euweuh jelema.
• Sereg dipanto logor diliang jarum : Nyingkahan hirup kumbuh jelema loba, sabab loba dosa, loba kasieun jeung kaera, betahna dinu suni nu teu aya jelema.
• Seukeut ambeu seukeut deuleu : Loba matamatana jeung pinter nyusud perkara (keur pagawean pulisi).
• Seukeut tambang manan gobang : Sakumaha gagahna wanina jeung ngalawana oge jalma jahat mah awal ahir tangtu katangkep pulisi.
• Seuneu hurung cai caah : Keur ambek, keur amarah, keur napsu.
• Seuneu hurung dipancaran : Nu keur nafsu, heug ditambahan pisan pikakeuheuleun, tangtu bae ngambekna jadi tambah.
• Seuseut batan neureuy keueus : Hese pisan
• Sibanyo laleur : Ledis pisan, teu nyesa saeutik eutik acan.
• Sieureun = Awewe anu tegep upama ditelek – telek
• Siga bentang kabeurangan = Geulis pisan
• Siga bungaok = Goreng patut pisan
• Sireum ateulan = Teu sarua gedena
• Sirung ngaliwatan tunggul : Darajat atawa milik anak ngaliwatan bapa.
• Sisit kadal = Goreng milik
• Sosoroh ngadon kojor : Kikiriman ku lantaran aya pangarahan tapi boro boro meunang kauntungan, kalahka meunang wiwirang jeung karugian.
• Suku sambung lengkah, biwir sambung lemek = Darma mangnepikeun maksud batur
• Sumput salindung = Boga kalakuan anu ulah kanyahoan ku batur
• Sundul kalangit = Kacida luhurna kawas adek kana langit

T

• Tiis leungeun = Jadian pepelakan
• Tikoro andon peso : Ngdeukeutan jelema nu bakal ngahukum atawa nganyenyeri ka diri urang.
• Tikoro kotokeun, careham hayameun = Isuk – isuk keneh kudu geus barang dahar
• Tinggal tulang jeung kulit = Kacida begangna
• Tinggar kalongeun : Teu sieun atawa teu nurut kulantaran remen teuing digelendeng atawa dicarekan.
• Tipu keling ragaji Inggris : Pinter dina kajahatan, pinter dina ngbobodo atawa nipu.
• Tisusut tidungdung = Gawe beurat bari ripuh
• Titip diri sangsang badan : Mihapekeun maneh.
• Titirah ngadon kanceuh : Sejana nyiar kasenangan, tapi jadina pinanggih jeung kasusah nu leuwih gede.
• Titirah ngadon kanceuh = Hayang cageur malah beuki ripuh
• Tototpong heureut dibeber beber, tangtu soeh : Nyukupan ku pangala nu sakitu saeutikna, tangtu bae matak jadi susah, lamun rejeki atawa pangala saeutik, ari keperluan jeung pangaluaran anu sakitu lobana.
• Trong kohkol moronlkol, dur bedug murungkut = Keur nu ngedul hudang subuh
• Tuduh acungan = Dititah nitah deui ka nu sejen
• Tugur tundang cuntang gantang : Ngajalankeun pagawean pikeun Nagara, babakti ka nagara.
• Tukuh ciburuy = Teu daek narima pamadegan batur anu leuwih bener
• Tulus langkung kepang halang = Omongan atawa caritaan nu teu merenah atawa salah
• Tumarajong tanpa larapan = Datang teu ngiberan heula
• Tumpang sirang = Tumarimpang, Karagok bae jeung nu di cicingan
• Tunggul diparud catang dirumpak : Euweuh anu dipikaserab, terus bae ngalajur nafsu.
• Tunggul dirurud catang dirumpak = Ngalajur napsu taya nu dihiding
• Tunggul kuras = Duit anu ngahaja disesakeun, ulah nepika kosong teuing
• Tunggul sirungan, catang supaan : Aya kajadian anu goreng atawa matak teu genah ahirna.
• Tungkul ka jukut tanggah ka sadapan : Junun nyanghareupan pagawean anu dipilampah, teu kaganggu ku naon naon.
• Turunan tumenggung sundung, patih arit = Lain turunan menak sanajan jeneng

U

• Uang semir = Panyogok supaya pamenta urang gancang dikabulkeun
• Ukur pulang modal = Teu untung teu rugi
• Ulah beunghar memeh boga : Ulah adigung nyeta nyeta anu beunghar, turtaning henteu atawa tacan boga pakaya.
• Ulah cara ka kembang malati kudu cara ka picung : Ulah sok bosenan ari ka pamajikan teh, hadena mah ti keur ngora keneh nepi ka geus kolot teh, lain beuki lila beuki bosen tapi kudu beuki lila beuki welas asih.
• Ulah cara ka malati kudu cara ka picung : Ulah ngurangan kanyaah kudu beuki lila beuki nyaah.
• Ulah incah balilahan = Ulah pindah pamatuhan
• Ulah kabawa ku sakabakaba : Ulah kabawa ku nu teu puguh, maksudna : kabawa jurig, dedemit.
• Ulah muragkeun duwegan ti luhur : Masing nyaah kana rejeki meunang hese cape ladang kesang, pacuan arek dimonyah monyah.
• Ulah pangkat memeh jeneng : Ulah adigung adiguna hayang nyaruaan ka nu geus jeneng.
• Ulah sok ngeok memeh dipacok = Ulah sok ngarasa hoream ku pagawean memeh dicoba
• Ulah tiis tiis jahe : Kudu iatna, kudu cingceung.
• Ulah unggut kalinduan ulah gedag kaanginan : Ulah kagoda, ulah kaganggu atawa kabengbat ku rypa rupa, lamun urang keur nyanghareupan hiji maksud anu hade.
• Uncal tara ridu ku tanduk : Duduluran karumpul kabel.
• Undur katingali punduk, datang katingali tarang = Kanyahoan datang atawa inditna
• Unggah bale watangan = Katarik perkara
• Urang curug ngebul = Urang kampung nu jauh ti kota
• Urang kampung bau lisung, cacah rucah atah warah = Jelema dusun
• Uteuk encer = Calakan, pinter
• Uteuk tongo walangtaga = Barang – barang atawa sasatoan anu pangleutikna
• Uyah tara tees kaluhur : Galibnma sifat indung bapa anu harade atawa anu goreng sok diturunkeun ka anak incuna.

W

• Waspada permana tingal : Bisa nyaho kana naon naon anu bakal kajadian
• Wawuh munding = Wawun meueusan pedah mindeng papanggih
• Weruh sadurung winarah = Nyaho samemeh dibejaan
• Wiwirang di kolong catang nya gede nya panjang : Wiwirang nau pohara gedena.
• Wiwirang dikolong catang = Nyorang wiwirang

kempelan paribasa sunda anu sanesna tiasa didownload dina link ieu: kempelan paribasa sunda


Baca oge :

• Ngenalkeun Tahap / Léngkah Usuk Basa Sunda (Mengenal Tingkatan / Undak Usuk Bahasa Sunda)
• Istilah Sunda Anggota Kulawarga atanapi Baraya
• Khutbah Nikah Pidato Dina Acara Pernikahan