Paribasa jeung Babasan Sunda (G - K)

Paribasa jeung Babasan Sunda (G - K)

Paribasa jeung Babasan Sunda (G - K)


Paribasa jeung Babasan Sunda Bagean ka-3

201. Gantung teureuyeun.
Hartina : Henteu bisa terus daharna, sabab dahareunana geus béak atawa daharna kapaksa kudu eureun heula, ku lantaran aya dahareun nu didagoan.

202. Nyium bari ngégél.
Hartina .

• Omonganana mah hadé, ngan haté jeung maksudna goréng.
• Salakina dipisobat, ari pamajikanana dibogohan atawa sabalikna : Pamajikanna dipisobat, ari salakina dibogohan.

203. Ngégél curuk.
Hartina:

• Teu meunang naon-naon atawa teu kabagian naon-naon.
• Teu hasil maksud.

204. Ulah unggut kalinduan, ulah gedag kaanginan.
Hartina : Ulah kagoda, kaganggu atawa kabéngbat ku rupa-rupa, lamun urang keur nyanghareupan hiji maksud anu hadé.

205. Ngagedag bari mulungan.
Hartina : Nanyakeun hiji perkara ka batur anu urang tacan nyaho, tapi embung kanyahoan yén tacan nyaho. Ku lantaran kitu, api-api geus nyaho.

206. Gedé gunung pananggeuhan.
Hartina : Adigung ku lantaran boga kolot atawa baraya baleunghar atawa jareneng.

207. Gedé hulu.
Hartina : Adigung.

208. Gedé-gedé kayu randu, dipaké pamikul bengkung, dipaké lincar sok anggang, dipaké pancir ngajedig.
Hartina : Ngeunaan ka jelema anu jangkung tur dedeg, ngan hanjakal gawéna jeung karajinanana goréng.

209. Geledug cés.
Hartina : Disangka arék hébat, tapi buktina atawa jadina mah henteu kitu.

210. Nyalindung ka gelung.
Hartina : Milu hirup ka pamajikan anu loba pakayana.

211. Legok tapak genténg kadék.
Hartina : Loba luangna, pangalamanana jeung kanyahona.

212. Geulis sisi, laur gunung, sonagar huma.
Hartina: Ari rupa mah tegep, ngan dangong dusun.

213. Geus cumarita
Hartina: Geus kawin sarta imah-imah sorangan; geus misah ti kolot.

214. Gindi pikir belang bayah.
Hartina: Goréng haté, dolim; julig; dengki.

215. Ginding kakampis.
Hartina : Ari paké mah ginding, ngan duit teu boga.

216. Dipiamis buah gintung.
Hartina : Disangka hadé jeung bageur, tapi buktina goréng jeung jahat.

217. Pagirang-glrang tampian.
Hartina : Paunggul-unggul nyiar rejeki; teu daék silih seblokan.

218. Giri lungsi tanpa hina.
Hartina : Nu luhur jeung nu handap sarua baé, ulah dihina!

219. Anjing ngagogogan kalong.
Hartina : Mikahayang nu moal bakal kasorang.

220. Hadé gogog, hadé tagog.
Hartina : Hadé basa jeung hadé tingkah-lakuna deuih.

221. Nya ngagogog nya mantog.
Hartina : Nya nitah ka batur, nya prak ku manéh.

222. Goong nabeuh manéh.
Hartina : Ngunggulkeun diri atawa kulawarga sorangan.

223. Goong saba karia.
Hartina : Datang sorangan ka nu keur kariaan sanajan henteu diondang ogé, maksudna hayang dititah digawé sangkan seubeuh baranghakan.

224. Mobok manggih gorowong.
Hartina : Aya lantaran pikeun ngalaksanakeun kahayang anu henteu gampang pihasileunana.

225. Teu gugur teu angin.
Hartina : Saméméh kajadian naon-naon, teu aya pisan béja, lantaran, atawa cicirén heula.

226. Gunung tanpa tutugan = Sagara tanpa tepi.
Hartina : Euweuh anggeusna, euweuh béakna.

227. Gurat batu.
Hartina : Pageuh kana jangji.

228. Guru, ratu, wongatua karo.
Hartina : Guru, Raja atawa Kapala Nagara, indung-bapa jeung mitoha, wajib dihormat jeung di­turut paréntahna.

229. Halodo sataun lantis ku hujan sapoé.
Hartina : Kahadéan anu sakitu-lilana jeung gedéna, leungit ku kagoréngan atawa kacua sakali, tur leutik.

230. Taya halodo panyadapan.
Hartina : Terus baé digelendeng atawa dicarékan.

231. Hambur bacot, murah congcot.
Hartina : Goréng sungutna jeung sok mindeng nyarékan deuih, tapi béréhan. Sok daék barangbéré dahareun.

232. Hampang birit.
Hartina : Daékan dititah.

233. Hampang leungeun.
Hartina : Babari neunggeul, babari mergasa.

234. Handap lanyap.
Hartina : Handap asor, daék ngahormat ka ba­tur, tapi boga haté luhur, tungtungna sok ngunghak jeung kurang ajar. Temahna batur loba anu teu resepeun.

235. Hirup dinuhun, paéh dirampés.
Hartina: Rido pisan, pasrah pisan; teu boga kahayang naon-naon

236. Hapa-hapa gé ranggeuyan.
Hartina : Miskin-miskin ogé da boga salaki, aya nu ngurus jeung nangtayungan.

237. Haréwos bojong.
Hartina : Harewos anu cukup tarikna, nepi ka kadéngé ku jelema anu deukeut kalawan tétéla pisan.

238. Getas harupateun = Pingges harupateun.
Hartina : Gampang pisan nyalahkeun atawa ngahukum ka batur.

239. Harus omong batan goong.
Hartina : Béja téh sasarina sok gampang jeung gancang naker nerekabna, ku lantaran umumna sok pabéja-béja.

240. Héjo tihang.
Hartina : Resep jeung remen gunta-ganti imah, tempat atawa pagawéan.

241. Hérang-hérang kari mata, teuas-teuas kari bincurang.
Hartina : Bareto mah beunghar, ayeuna kari miskinna.

242. Hérang caina beunang laukna.
Hartina: Nu dipikahayang bisa laksana tur henteu kalawan nganyenyeri batur.

243. Sahérang-hérangna cai béas.
Hartina : Galibna haté téh hésé pisan beresihna ka jelema anu geus bukti tas nganyenyeri ka urang.

244. Henteu gedag bulu salambar.
Hartina : Henteu sieun atawa gimir saeutik-eutik acan.

245. Heueuh-heueuh bueuk.
Hartina : Ngarempugan ari di luarna mah, ngan baé henteu terus jeung haténa.

246. Nyieun heuleur jeroeun huma.
Hartina : Henteu raket jeung dulur, paharé-haré baé.

247. Heuras létah.
Hartina : Ku lantaran heuras haténa, omonganana ogé nyarugak, matak teu ngeunah ka batur.

248. Totopong heureut dibébér-bébér, geus tangtu soéh.
Hartina : Hésé béléké pisan nyukupkeun rejeki anu saeutik, lamun kasusahanana loba tur gedé.

249. Heurin ku létah.
Hartina : Hayang jeung perlu ngabéjakeun hiji perkara, ngan sieun pok, ku lantaran loba karisi/ karémpan.

250. Kahieuman bangkong.
Hartina : Ku ayana barang titipan di urang, urang téh nepi ka jiga beunghar katénjona ku batur mah, padahal miskin teu boga naon-naon.

251. Ngahihileudan
Hartina : Ngahalangan jadina hiji perkara, upa­mana jual-beuli, kawin jeung loba-loba deui, ku ngagogoréng, mitenah nu lain-lain sangkan ulah jadi.

252. Inggis batan maut hinis = Rémpan batan mesat gobang.
Hartina : Inggis jeung paur kabina-bina.

253. Haripeut ku teuteureuyeun.
Hartina : Gancang atoh dina meunangna rejeki: naha duit, kadaharan atawa barang, kalawan teu ngingetkeun balukarna, ieu téh rejeki halal atawa haram.

254. Teu hir teu walahir, teu kakak teu caladi, teu aro-aro acan.
Hartina : Teu baraya, teu kaka, teu adi, teu alo-alo acan. Teu baraya saeutik-eutik acan. Deungeun-deungeun tulén.

255. Hirup dinuhun, paéh dirampés.
Hartina : Pasrah pisan, rido pisan: teu boga kahayang naon-naon.

256. Hirup ku panyukup, gedé ku paméré.
Hartina : Hirup samahi-mahi ku paméré batur baé, sabab teu purun hojah sorangan dina enggoning nyiar kipayah.

257. Hirup ulah manggih tungtung, paéh ulah manggih béja.
Hartina : Kudu bageur, kudu hadé laku-lampah, supaya alus kacaritakeunana.

258. Hujan cipanon
Hartina : Ceurik balilihan.

259. Hulu gundul dihihidan.
Hartina:

• Nu keur untung tambah untung.
• Nu keur ngeunah tambah ngeunah.
• Nu keur mulia tambah mulia.

260. Nyanghulu ka jarian.
Hartina : Ngawula ka jelema anu sahandapeun harkatna atawa pangartina.

261. Hunyur mandéan gunung.
Hartina : Nyaruaan ka jelema anu saluhureun harkatna, darajatna atawa pangabogana.

262. Nya di hurang, nya di keuyeup.
Hartina : Di unggal jelema ogé, nya kitu baé, taya bédana, sarua. Mungguhing wiwirang atawa kateungeunahan haté mah, boh di ménak boh di somah, sarua baé teu aya bédana saeutik-eutik acan.

263. Dihurun-suluhkeun = Dikompét-daunkeun
Hartina Teu dibéda-béda, disaruakeun baé. Lamun goréng, goréng kabéh; lamun hadé, hadé kabéh.

264. Ngahurun balung ku tulang.
Hartina : Diuk bari nangkeup tuur ku lantaran keur prihatin, upamana : keur teu boga gawé, euweuh duit, euweuh dahareun jeung euweuh pakéeun.

265. Hurung nangtung, siang leumpang.
Hartina : Ginding, karana maké papakéan ata­wa perhiasan anu aralus.

266. Ieu aing.
Hartina : Boga rasa pangpunjulna, pangbeungharna atawa panggagahna.

267. Ilang along margahina, katinggang pangpung dilebok maung, rambutna salambar, getihna satétés, ambekanana sadami, agamana darigamana, kaula nyérénkeun.
Hartina : Masrahkeun sagala-galana, hadéna, goréngna, bagjana, cilakana.

268. Indit sirib anak-éwé.
Hartina : Teu saurang-urang acan anu ditinggal­keun, awéwé-lalaki, kolot-budak, dibawa kabéh.

269. Teu nginjeum ceuli, teu nginjeum mata.
Hartina : Ngadéngé jeung nénjo sorangan, lain cenah jeung baruk.

270. Indung lembu bapa banténg.
Hartina : Ti indung ti bapa turunan beunghar.

271. Indung suku ogé moal dibéjaan.
Hartina : Baraya nu pohara deukeutna ogé moal rek dibéjaan.

272. Inggis batan maut hinis.
Hartina : Pohara risina.

273. Ipis kulit beungeut.
Hartina : Gedé kaéra

274. Pakotrék lteuk.
Hartina : Laki-rabi ti ngongora nepi ka kolot pisan, pada-pada geus jadi aki-aki, nini-nini.

275. Iwak nangtang sujén.
Hartina : Wani nyorang picilakaeun, pibalaieun atawa pibahayaeun.

276. Leumpeuh yuni.
Hartina : Gampang pisan kaancikan susah haté, atawa teu kuat nahan gogoda.

277. Miyuni hayam kabiri.
Hartina :

• Leutik burih, babari sumerah éléh.
• Lalaki nu babari sumerah ka awéwé.

278. Legok tapak, genteng kadék.
Hartina Loba luangna, loba pangalamanana.

279. Ngadék sacékna, nilas saplasna.
Hartina : Ngomong (nyarita) anu teu dileuwihan atawa dikurangan.

280. Kajeun panas tonggong, asal tiis beuteung.
Hartina : Kajeun teuing capé digawé, asal bisa dahar kalawan cukup.

281. Ginding kakampis.
Hartina : Ari paké mah ginding, ngan duit teu boga.

282. Ngarep-ngarep kalangkang heulang.
Hartina : Ngarep-ngarep hiji perkara anu kacida banggana jeung susah pihasileunana.

283. Kalapa bijil ti cungap.
Hartina : Ngucah-ngacéh rasiah sorangan, anu matak cilaka.

284. Méré langgir kalieun.
Hartina : Méré naon-naon anu bisa jadi aya pisusaheunana atawa pibalaieunana.

285. Kai teu kaur ku angin.
Hartina : Unggal jelema awal-ahir tangtu bakal pinanggih jeung kasusahan.

286. Tinggar kalongeun.
Hartina : Teu sieun atawa teu nurut, ku lantaran remen teuing digelendeng atawa dicarékan.

287. Ngéplék jawér, ngandar jangjang, miyuni hayam kabiri.
Hartina : Leutik burih, borangan, sieunan, kecing.

288. Kandel kulit beungeut.
Hartina : Teu boga kaéra.

289. Ngandung haté.
Hartina : Aya kanyeri ti batur, tapi teu ditémbongkeun. Balukarna: rasa teu ngeunah téh aya baé, teu leungit-leungit.

290. Ngarep-ngarep béntang ragrag.
Hartina : Ngarep-ngarep anu pamohalan bakal kasorang atawa kajadian.

291. Buntut kasiran.
Hartina : Korét.

292. Cikaracak ninggang batu, laun-laun jadi legok.
Hartina : Najan bodo asal leukeun diajarna laun-laun ogé tangtu bisa.

293. Kawas kacang nlnggang kajang.
Hartina : Ngomongna tarik tur gancang, biasana ngeunaan ka awéwé nu keur ngambek bari nyarékan.

294. Kéjo asak, angeun datang.
Hartina : Sapagodos jeung maksud urang, atuh teu talangké deui harita kénéh dilaksanakeun.

295. Leuleus kéjo poena.
Hartina : Beuki lila beuki bageur jeung sabar, anu tadina mah sakitu bengisna.

296. Kélék jalan.
Hartina : Ngeunaan tempat anu teu gampang didatanganana, karana tempatna jauh ti jalan gedé.

297. Ulah ngéok, méméh dipacok.
Hartina : Lamun urang nyanghareupan pagawéan anu bangga, prung baé heula lampahan, ulah arék horéam ti saméméhna.

298. Sieun képlok, tuluy bahé.
Hartina : Risi bisi rugi ku saeutik, ahirna rugi gedé.

299. Daharna sakésér daun.
Hartina : Ngeunaan ka barudak anu remen pisan dahar, méh taya towongna.

300. Kebo mulih pakandangan.
Hartina : Balik ka lembur sorangan sabadana ngumbara di lembur batur.


Buka juga :

• Paribasa jeung Babasan Sunda (K - M)
• Paribasa jeung Babasan Sunda (M - G)
• Paribasa jeung Babasan Sunda (A - B)